De gemiddelde vrouw menstrueert drie tot zeven dagen. De menstruatie kan gepaard gaan met enkele klachten.

Wat is menstruatie? 

Als je geen hormonale anticonceptie gebruikt zoals de pil of het hormonaal spiraal, krijg je een natuurlijke menstruatie. Je natuurlijke hormonen worden dan niet beïnvloed door de hormonen in anticonceptie. 

Het baarmoederslijmvlies maakt zich in het eerste deel van je menstruatiecyclus klaar voor de innesteling van een bevruchte eicel.

Als de eicel niet bevrucht wordt, wordt die afgestoten. Het lichaam breekt het baarmoederslijmvlies af en dat zorgt voor bloedverlies. Dit is je menstruatie, ook wel maandstonden of regels.

Heb ik ook maandstonden als ik de pil neem?  

Als je de pil neemt of een andere hormonale vorm van anticonceptie, krijg je een 'kunstmatige' of nagebootste menstruatie. 

De meeste mensen noemen het gewoon menstruatie of maandstonden. Maar medisch gesproken klopt dat niet: die maandelijkse bloedingen tijdens de stopweek van de pil heten onttrekkingsbloedingen.

Hoe werkt kunstmatige menstruatie? 

Als je de pil neemt, zorgen de kunstmatige hormonen ervoor dat je natuurlijke cyclus wordt stilgelegd. Er kan dus geen eitje rijpen en het baarmoederslijmvlies wordt maar een klein beetje opgebouwd. 

Tijdens de 6 of 7 dagen dat je stopt met de pil is er geen opname van deze hormonen en zal het beetje baarmoederslijmvlies dat opgebouwd werd, opnieuw worden afgebroken. 

Dat veroorzaakt een beetje bloedverlies, maar minder dan bij een natuurlijke menstruatie. In medische termen heet dat een onttrekkingsbloeding. 

Hoe lang duurt de menstruatie? Hoeveel bloed?

Gemiddeld menstrueert een vrouw 3 tot 7 dagen per maand. De duur van een menstruatie verschilt van vrouw tot vrouw. Maar varieert ook van cyclus tot cyclus.

In die periode verlies je zo'n 50 ml bloed. Dat is de inhoud van een klein espressokopje of 2 tot 5 lepels.  

Je verliest het meeste bloed tijdens de eerste 3 dagen. Daarna neemt de hoeveelheid af.  

Wanneer verlies je abnormaal veel bloed?

Normaal hoef je je over de hoeveelheid bloed geen zorgen te maken.

Pas als je een hele dag lang om het uur een doorweekte tampon of maandverband moet verversen, of als je vaak meer dan 7 dagen ongesteld bent, raadpleeg je het best een arts.   

Wat is de normale kleur van menstruatiebloed?  

Menstruatiebloed kan roze, helderrood, donkerrood of zelfs bruin zijn. Bloed wordt bruiner naarmate het langer in contact blijft met de lucht.

Op welke leeftijd komt de eerste menstruatie?

Meisjes krijgen hun eerste menstruatie gemiddeld rond hun 13 jaar. Maar een eerste menstruatie rond 10 of 15 jaar is ook perfect normaal. Lees meer over de puberteit

Klachten vóór elke menstruatie (premenstrueel syndroom)

In de derde en vierde week van de menstruatiecyclus kan je last hebben van psychische en lichamelijke klachten. Dat komt door het premenstrueel syndroom.

Wat zijn veel voorkomende klachten voor de menstruatie? 

Je kan bijvoorbeeld humeurig zijn, je triest voelen, gespannen borsten hebben, je opgeblazen voelen of moeite hebben om je te concentreren. Dat komt door het premenstrueel syndroom (PMS). Die symptomen verdwijnen onmiddellijk na de menstruatie.

Heeft elke vrouw last van PMS?

Nee. Naar schatting heeft 5 procent van de menstruerende vrouwen veel last van premenstrueel syndroom. De meeste vrouwen hebben er minder of geen last van.

PMS komt vaker voor bij vrouwen die geen hormonale anticonceptie gebruiken. Want hormonale anticonceptie voorkomt de natuurlijke eisprong en dus ook de bijhorende klachten.

De klachten van PMS verergeren als je de menopauze nadert. In de menopauze verdwijnen de klachten.

Wat veroorzaakt PMS?

Dat is nog niet exact geweten. Maar veel wetenschappers denken dat het komt door een tekort aan bepaalde neurotransmitters tijdens de menstruatiecyclus. Ook hormoonschommelingen in de oestrogeen- en progesteronspiegels zouden een rol spelen.

Bestaat er een behandeling voor PMS?

Er bestaat nog geen medicatie tegen PMS. Maar soms helpen lichte lichaamsbeweging en ontspanningsoefeningen. Heb je veel last van klachten, of verstoort PMS je dagelijks leven? Raadpleeg dan je huisarts.

Pijn en krampen tijdens de menstruatie

Veel vrouwen hebben last van menstruatiekrampen, al voor de menstruatie echt doorzet. Vanaf de derde of vierde menstruatiedag gaat het meestal beter. 

Oorzaken van menstruatiepijn

  • Menstruatiekrampen worden veroorzaakt door een krachtige samentrekking van de baarmoeder, die het baarmoederslijmvlies afstoot.
  • Pijn en krampen kunnen een bijwerking zijn van het koperspiraaltje, vooral tijdens de eerste maanden. 
  • Zijn je maandstonden zeer pijnlijk? Ga dan naar de huisarts. Je pijn kan het gevolg zijn van endometriose, dat is als baarmoederslijmvlies zich ook buiten de baarmoeder ontwikkelt. 

Hoe menstruatiekrampen verminderen

  • Rust en warmte (een bad, een kersenpitkussentje) kunnen de pijn verzachten.
  • Andere vrouwen zijn dan weer geholpen met wat extra lichaamsbeweging.
  • Eet gezond en vermijd prikkelende stoffen zoals cafeïne, suiker, zout en alcohol. 

Onregelmatige of geen menstruatie

Een gemiddelde menstruatiecyclus duurt 28 dagen. Maar een cyclus van 25 tot 35 dagen is ook perfect normaal. 

Vanaf wanneer onregelmatig? 

Je cyclus is onregelmatig als er minder dan 25 of meer dan 35 dagen zitten tussen elke menstruatie.

Ook als de lengte van je cyclus elke maand veel verschilt, is hij onregelmatig.

Een paar dagen verschil tussen elke menstruatie is wel normaal.

Oorzaken

Zowel bij jonge meisjes als bij vrouwen kan de menstruatie onregelmatig zijn of tijdelijk uitblijven. Dat kan verschillende oorzaken hebben:

  • Puberteit: Bij jonge meisjes is het heel normaal dat ze 1 tot 2 jaar na de eerste menstruatie onregelmatig of een aantal maanden niet menstrueren.
  • Stress of spanningen kunnen ervoor zorgen dat je menstruatie onregelmatig is of stopt.
  • Medicijngebruik
  • Intensief sporten of vermageren. Je menstruatie kan ook onregelmatig worden als je vaak intensief sport, of op korte tijd veel bijkomt of afvalt.
  • Zwangerschap: en uiteraard kun je zwanger zijn. 

Laat de oorzaak vaststellen

Als je al langer menstrueert en je menstruatie blijft uit, ga je best naar een dokter. Als je cyclus onregelmatig is kan het gebruik van hormonale anticonceptie helpen. 

Onregelmatige cyclus en vruchtbaarheid

Een onregelmatige cyclus betekent nog niet dat je onvruchtbaar bent. Een zeer onregelmatige cyclus kan erop wijzen dat je maar zelden, of zelfs geen eisprong hebt.

Wil je kinderen en is je cyclus erg onregelmatig, dan kan je best een dokter raadplegen.

Veelgestelde vragen over menstruatie

Klonters in menstruatiebloed, is dat normaal?  

Het menstruatievocht bestaat uit bloed, stukjes baarmoederslijmvlies en vaginaal vocht. Daarom is het niet helemaal vloeibaar.  

Menstruatiebloed kan ook klonters bevatten. Vooral ’s morgens komt dat voor, omdat het bloed zich ’s nachts heeft opgehoopt. Klonters zijn dus geen reden tot ongerustheid.

Welk effect heeft de menopauze op de menstruatie?

De periode die aan de menopauze voorafgaat is de 'overgangsperiode'. Dan menstrueer je veel minder regelmatig. Bijvoorbeeld de ene maand wel, de andere niet. Soms blijft de menstruatie 2 of 3 maanden uit. 

Eenmaal je in de menopauze zit, menstrueer je helemaal niet meer. Dat is voor de meeste vrouwen tussen 45 en 55 jaar.

Als je denkt dat je in de menopauze bent beland, dan kan je arts dit bevestigen met een eenvoudige bloedtest. Zolang je niet zeker bent, blijf je best anticonceptie gebruiken om een ongewenste zwangerschap te vermijden.

Kan je in het water gaan als je menstrueert?

Ja, je kan wel degelijk een bad nemen of gaan zwemmen als je ongesteld bent.

Door de druk van het water zal het bloed niet naar buiten vloeien. Als je gaat zwemmen, gebruik je best een tampon.

Wanneer naar de huisarts?

Raadpleeg je huisarts als je:

  • veel last hebt van tussentijdse bloedingen;
  • menstruatie altijd heel pijnlijk is;
  • overvloedig meer bloed verliest dan gewoonlijk;
  • heel weinig bloed verliest of minder dan drie dagen bloed verliest;
  • menstruatie langer dan 2 maanden uitblijft;
  • last hebt van een zeurende pijn die al enkele dagen voor de menstruatie begint en verergert tijdens de menstruatie.